Niepołomickie Towarzystwo Sokół
2017-04-30 przez Biblioteka
Wieczorne środowe (26.04) spotkanie Klubu Poszukiwaczy Historii Niepołomic poświęcone było PTG „Sokół”. Właśnie w tym roku przypada 150 rocznica powstania pierwszego gniazda „Sokoła”, które założone zostało w 1867 roku we Lwowie. Polska rozdarta była wtedy przez trzy zabory. Obszar, który rozciągał się od Krakowa, po Lwów, czyli Galicja znajdował się pod zaborem austriackim. Po upadku Powstania Styczniowego w 1864 r. Polacy, którym udało się przeżyć tym, którzy uniknęli zesłania, uciemiężeni, ale nie tracący nadziei na wolną i niepodległą Polskę zaczęli szukać sposobu, aby krzewić patriotyzm. Postanowiono wtedy założyć organizację sportową i wychowawczą wzorowaną na czeskim Sokole. Ruch sokoli zaczął się w ramach programu tzw. Odrodzenia narodowego. W Niepołomicach Gniazdo „Sokoła” powstało w 1902 r. Założycielami byli: Mieczysław Reichenberg, Franciszek Ziemba, Jan Buś, Aleksander Cachel, Marian Fąfara, Stanisław Grzybowski, Jan Hubczenko, Maciej Jarzyna, Władysław Kowalski, Aleksander Królikowski, Antoni Siwek, Tadeusz Skwara, Józef Wicherek, Tomasz Zerówka. Pierwszym naczelnikiem został Franciszek Ziemba. Oficjalnie Sokół był stowarzyszeniem gimnastyczno-sportowym, dlatego też wcielał w życie idee zdrowia i sprawności fizycznej. Nieoficjalnie zaś działalność sokolników bardzo silnie zaznaczała się na płaszczyźnie patriotycznej. Młodzież zbierała się na ćwiczenia w rocznice wydarzeń historycznych, organizowano spotkania, przedstawienia teatralne, śpiewanie pieśni, aby wszczepić młodemu pokoleniu ducha patriotyzmu i umiłowania ojczyzny. O sztukach teatralnych reżyserowanych przez Franciszka Ziembę i wystawianych w Sokole opowiadała obecna na spotkaniu pani Janina Wójtowicz. Wspomniała też o znaczącym wydarzeniu, jakie miało miejsce w Niepołomicach z inicjatywy właśnie Sokoła, a mianowicie o akcji sypania Kopca Grunwaldzkiego w 500 rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Kopiec został usypany na Wężowej Górze, ponieważ stąd w 1411 r. król Władysław Jagiełło wyruszył z wojskiem do Krakowa. Zachowała się częściowo Kronika Sypania Kopca Grunwaldzkiego, której fragmenty ocalały w zawieruchach wojennych. Ziemia na Kopiec docierała zarówno z kraju jak i zza granicy. To bardzo zjednoczyło Polaków, których kraj został podzielony pomiędzy zaborców. Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach to jedyny taki kopiec w Polsce, który upamiętnia zwycięstwo pod Grunwaldem. W roku 1947 władze PRL zabroniły działalności Sokoła aż do 1989 r. Drugie gniazdo powstało w Niepołomicach w 1992 roku w 90 rocznicę powstania i nadal niestrudzenie wciela w życie hasło „W zdrowym ciele, zdrowy duch”, a także hołduje zasadom poszanowania tradycji, historii i patriotyzmu. Na spotkaniu Klubu Poszukiwaczy Historii Niepołomic nie zabrakło Sokolników z prezesem panem Antonim Klagiem. Przybyli w tradycyjnych strojach sokolich. Chętnie również opowiadali o historii ruchu, a także o bieżącej działalności. Dowiedzieliśmy się też o planowanych uroczystościach z okazji 150 rocznicy powstania Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i 115 rocznicy założenia „Sokoła” w Niepołomicach, o czym poinformował pan Marian Zaręba. Mogliśmy również obejrzeć pokaz zdjęć ze Zlotu Grunwaldzkiego i wyjazdu niepołomickich „Sokołów” do Lwowa. Odśpiewaliśmy też hymn Sokołów, który zaintonował druh Andrzej Klima.