3 marca 2016 r w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych odbyło się niecodzienne spotkanie. Na zaproszenie Biblioteki Publicznej w Niepołomicach im. Tadeusza Biernata i Klubu Gazety Polskiej mieliśmy zaszczyt gościć świadków żywej historii tamtych okrutnych czasów ppłka. Tadeusza Bieńkowicza i kpt. Emila Klimę. Wieczór poświęcony wspomnieniom żołnierzy niezłomnych poprowadził dr Marcin Chorązki – pracownik oddziałowego biura edukacji historycznej Instytutu Pamięci Narodowej, historyk, absolwent UJ . Nie sposób w kilku słowach opowiedzieć wielu lat walki o wolność i niezawisłość Polski, o trudnych chwilach rozstania z najbliższymi a szczególnie o represjach wobec tych, dla których Bóg honor i ojczyzna to największe wartości. Dla tych wartości gotowi byli poświęcić wszystko, gotowi byli oddać życie.

Ppłk. Tadeusz Bieńkowicz ur. 15.04.1923 r. w Lidzie, ps. „Rączy”, żołnierz legendarnego dowódcy z kresów Jana Borysewicza „Krysi” z chwilą wybuchu II wojny światowej był ochotnikiem we frontowym baonie harcerzy. Od 1939 roku dowódca konspiracyjnej piątki w ramach organizacji harcerskiej ( Lida). Jeden z pierwszych pięciu żołnierzy oddziału nr 314, późniejszego II/77 pułku piechoty Armii Krajowej. Zawsze na pierwszej linii walk, wykonawca wielu brawurowych akcji. Zastępca dowódcy akcji na więzienie w Lidzie (18.01.1944 r.) Liczbę uwolnionych osób szacuje się na 69 do ponad 80 członków konspiracji. Uczestniczył też w wielu innych akcjach odbić aresztowanych. Przebywa w konspiracji do 1950 roku. Z uwagi na zagrożenie ze strony UB wyjeżdża do Krakowa, gdzie rozpoczyna studia na Akademii Handlowej. Należy do Polskiej Armii Podziemno-Bojowej. Aresztowany w 1950 r. poddawany przez 7 miesięcy torturom i skazany na dożywocie. Prokurator domagał się kary śmierci, gdyż jak powiedział „On takie akcje robił w czasie okupacji, z których się nie wychodziło, a więc jest szczególnie niebezpieczny dla naszej obecnej rzeczywistości. Dlatego żądam kary śmierci”. Zwolniony z więzienia w 1956 r.

Tadeusz Bieńkowicz jest współzałożycielem Związku Więźniów Okresu Stalinowskiego. Pełni również funkcje m. in. prezesa ZG Polskiego Związku Więźniów Komunizmu w Krakowie, sekretarza Małopolskiej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Fundacji Muzeum Historii AK. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari V kl. Odznaczony m. in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kampanii Wrześniowej, Krzyżem Więźnia Komunizmu z Mieczami oraz Honorową Odznaką Żołnierza AK. Okr. „Wiano” i „Nów”.

Kpt. Emil Klima ur. 23.11.1921 r. w Woli Zabierzowskiej, żołnierz AK pseud. „Motyl”. W 1950 r. został aresztowany wraz z bratem Janem Klimą. Przeżył śledztwo i okrutne tortury w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Bochni oraz w krakowskim więzieniu na Montelupich. 13 lipca 1950 r. został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie na dożywocie za przechowywanie broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych. Karę odbywał m. in. w więzieniach w Wiśniczu i Sztumie (tam również w tym czasie przebywał ppłk. Bieńkowicz) ale też w najcięższych pod względem warunków pracy śląskich kopalniach (prace przymusowe). W 1952 r. na mocy ustawy o amnestii wyrok dożywocia zamieniono na 12 lat więzienia. Kolejna amnestia z 1956 r. skróciła ten wyrok do 8 lat. Po opuszczeniu więzienia pod koniec lat 50 musiał opuścić Wolę Zabierzowską i wraz z żoną i 9 letnim synem (w chwili aresztowania ojca miał 3 miesiące) wyjechał w Bieszczady, gdzie przez 30 lat pracował jako gajowy. 28 maja 1993 r. Sąd Wojewódzki w Krakowie unieważnił wyrok Sądu z 1950 r. 2 maja 2014 r. Emil Klima awansowany został do stopnia kapitana.

Spotkanie rozpoczęła dyrektor Biblioteki pani Joanna Lebiest witając uczestników spotkania, którzy przybyli w rekordowej ilości ok. 160 osób. Wśród przybyłych nie zabrakło radnych Miasta i Gminy Niepołomice, nauczycieli, bardzo licznej grupy młodzieży gimnazjalnej ze szkół z terenu całej gminy, przedstawicieli Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz wszystkich tych, dla których ważna i bliska jest nasza historia - niełatwa historia polskiego narodu. Następnie przedstawiciel Urzędu MiG Niepołomice pan Stanisław Wojtas uhonorował pana Emila Klimę – najstarszego żyjącego żołnierza wyklętego na terenie naszej gminy, odczytując, a następnie wręczając mu list gratulacyjny od burmistrza Niepołomic pana Romana Ptaka wraz z pamiątkowymi fotografiami. Wprowadzeniem do wspomnień była prezentacja przygotowana przez dr. Marcina Chorązkiego przedstawiająca informacje na temat wydarzeń od początku II wojny światowej w których uczestniczyli żołnierze Armii Krajowej, a także okoliczności w jakich znalazła się Polska po wkroczeniu na nasze ziemie w 1944 r. Armia Czerwona, na temat oporu antysowieckiego na temat tego, że gdy wolna Europa świętowała zwycięstwo nad Niemcami na ziemiach polskich trwało antykomunistyczne powstanie, a NKW przy całkowitej obojętności świata masowo aresztowało żołnierzy polskiego niepodległościowego podziemia. Następnie publiczność tak licznie zgromadzona na spotkaniu z ogromnym zainteresowaniem i uwagą wysłuchała opowieści naszych szczególnych gości, szczególnych tym bardziej, że są oni tymi nielicznymi, którym udało się przeżyć i dożyć naszych czasów, aby mogli dawać świadectwo o tamtych okrutnych latach i abyśmy tym samym mogli dotknąć za ich pośrednictwem żywej historii naszej ojczyzny i wydarzeń w których przyszło im uczestniczyć. Wzruszające jest to, że obaj panowie ppłk Tadeusz Bieńkowicz i kpt. Emil Klima mają ponad 90 lat, a pamiętają każdy szczegół, datę, dzień, godzinę i że mogli i chcieli podzielić się z nami swoimi wspomnieniami dotyczącymi przecież niełatwych, a często wręcz tragicznych momentów własnego życia. Przez cały okres PRL komunistyczna propaganda miała na celu zniekształcenie wizerunku Żołnierzy Wyklętych. Próbowano wymazać ich czyny z kart historii, a zamordowanych żołnierzy chowano w tajemnicy w zbiorowych bezimiennych mogiłach, na torfowiskach czy dołach kloacznych. Do części udało się dotrzeć, ale mimo starań jeszcze wielu z nich nadal nie ma swoich grobów. Zbigniew Herbert w wierszu „Pan Cogito o potrzebie ścisłości” pisze:
„Jak trudno ustalić imiona
Wszystkich tych co zginęli
W walce z władzą nieludzką”

Nasi bohaterowie nie zginęli, żyją, pamiętają i dzielą się swoją pamięcią z potomnymi, prosząc równocześnie, abyśmy i my też pamiętali o tych którzy za wolność ojczyzny złożyli największą ofiarę, ofiarę własnego życia. Spotkanie zakończyło się podziękowaniami i życzeniami jeszcze wielu lat w zdrowiu dla naszych gości, aby jeszcze nie raz mogli dawać świadectwo i uczyć młode pokolenia historii, którą sami tworzyli, i której byli naocznymi świadkami. Uczestnicy mogli również podejść i indywidualnie porozmawiać z panem Tadeuszem i panem Emilem, zadać pytania, na które chętnie odpowiadali, a wspólna fotografia z żołnierzami wyklętymi, będzie na pewno wspaniałą pamiątką dla wszystkich, którzy kochają i interesują się historią Polski. „Wyklęte życiorysy” – niezłomni, odarci z godności, pozbawieni człowieczeństwa, nazwani zdrajcami narodu, zaplutymi karłami reakcji. Prześladowani, torturowani ze szczególnym okrucieństwem, mordowani - za to, że do końca walczyli z komunistycznym reżimem, że do końca się nie poddali, że nie dali się złamać. Pamiętajmy! i Przywróćmy Ich pamięci!

Spotkanie odbyło sie w Laboratium Aktywności Społecznej Open Space